ممنوعیت استفاده از سقفهای تیرچه و بلوک
سقفهای تیرچه و بلوک به دو دستهی كلی سقفهای با تیرچههای بتنی و سقفهای با تیرچههای فولادی با جان باز تقسیم بندی میشوند. حال آنكه هر یك از این نوع سقفها به لحاظ جزئیات اجرایی و نیز نوع بلوك مصرفی تنوع دارند. (مانند سقفهای با بلوك بتنی، بلوك سفالی، بلوك پلیاستایرن و…..).سقفهای تیرچه و بلوک به دو دستهی كلی سقفهای با تیرچههای بتنی و سقفهای با تیرچههای فولادی با جان باز تقسیم بندی میشوند. حال آنكه هر یك از این نوع سقفها به لحاظ جزئیات اجرایی و نیز نوع بلوك مصرفی تنوع دارند. (مانند سقفهای با بلوك بتنی، بلوك سفالی، بلوك پلیاستایرن و…..).
ممنوعیت استفاده از سقفهای تیرچه و بلوک
مزایای استفاده از سقفهای تیرچه و بلوکاستفاده از سقفهای تیرچه و بلوک در ساختمانهای متعارف، بسیار مرسوم است. از مهمترین مزایای سقفهای تیرچه و بلوک در مقایسه با سایر سقفها نظیر سقف طاق ضربی و دال بتنی مسلح یكپارچه، میتوان به موارد زیر اشاره نمود.
به علت استفاده از بلوكهای توخالی و حذف بتن منطقه كششی، در مصرف بتن صرفه جویی قابل توجهی میشود.به دلیل كاهش فضای بتنی با استفاده از بلوكها در منطقهی كششی، از مصرف آرماتورهای فولادی كاسته میشود كه این امر به لحاظ اقتصادی بسیار مناسب است.به علت تولید صنعتی تیرچه و بلوك در كارخانه، كیفیت مناسبتری حاصل شده و نیروی انسانی كمتری مورد نیاز است.با توجه به وزن كم تیرچهها، حمل و نصب آنها توسط كارگران امكانپذیر بوده و در ساختمانهای با طبقات كم، نیاز به استفاده از جرثقیل را منتفی مینماید.به علت پیش ساخته بودن تیرچه و بلوك، نصب سقف بسیار سریع و آسان بوده و به كارگران متخصص كه برای قالب بندی و آرماتوربندی سقفهای بتن آرمه استخدام میشوند، نیازی نیست.قالب بندی زیر سقف، تنها به شمعبندی و نصب چهار تراش در فواصل معین، جهت تأمین تكیهگاههای موقت تیرچهها، محدود میشود.از نقطه نظر اجرایی، بهكارگیری سقفهای تیرچه و بلوک سرعت عمل بیشتری را موجب خواهد شد و به كارهای پرهزینه و وقت گیر كارگاهی نیازی نیستلزوم ممنوعیت استفاده از سقفهای تیرچه و بلوک در ساختمانهای بلند مرتبهسقف تیرچه و بلوک معمولی كه با استفاده از تیرچه و بلوک پیش ساخته اجراء میشود، یكی از انواع سقفهای بتنی مرسوم در ایران بوده كه از حدود ۴۰ سال قبل رایج شده و همچنان با همان مشخصات چهل سال قبل اجرا میشود. این گونه سقفها دارای معایب و مشكلات فنی و اجرایی زیادی مهستند كه شاید در ۴۰ سال قبل قابل اغماض و چشم پوشی بودند ولی در حال حاضر با توجه به بالا رفتن قیمت مصالح خصوصاً آهن آلات و افزایش قیمت زمین و همچنین تقاضا برای مسكن مقاوم دربرابر زلزله و همچنین رواج بلند مرتبه سازی قابل قبول نبوده ولی متاسفانه همچنان با وجود تمام معایب اجرا میشوند كه در زیر به برخی از معایب آن اشاره میشود.
با توجه به اینكه بتن پاشنه تیرچه قبل از بتن سقف ریخته میشود عملاً بتن تیرچه دو تكه بوده و ما بین بتن پاشنه و بتن سقف، یك سطح جداكننده بوجود میآید كه باعث كاهش مقاومت و پایداری سقف میشود.با توجه به ضخامت ۴ سانتی بتن پاشنه تیرچه، كاور زیر میلگردها كمتر از یك سانتیمتر است و این مساله مقاومت تیرچه را در برابر آتشسوزی كاهش میدهد.عموماً بین طول تیرچهای كه سفارش داده میشود و تیرچهای كه به كارگاه آورده میشود اختلاف هست و خیلی دقتی در این رابطه وجود ندارد. و همین موضوع باعث میشود كه عموماً نشیمن تیرچه داخل تیر درست رعایت نشود و بعضاً خیلی كم باشد و در بخش انتهایی تیرچه، میلگردها بدون بتن میشوند و به مرور دچار پوسیدگی میشوند.موقع جا گذاشتن تیرچه در داخل تیر به خصوص اگر تیرچه دوبل باشه، تیرچهها با خاموتها تلاقی میكنند و ریتم خاموتها به هم میریزد.با توجه به وضعیت اجرا و باریك شدن مقطع تیرچه بدلیل قرار گرفتن لبههای بلوک روی تیرچه، جداً صلبیت دیافراگم دراین سقف زیر سوال میرود و در هنگام زلزله نیز مقاومت لازم را نخواهد داشت.بالا دادن تیرچههای سنگین بتنی به طبقات پرهزینه و خطرناک است و برای اكیپهای قالب بند نیز مشكلات زیادی اعماز سقوط و یا آسیب رسیدن به ستون فقرات بوجود میآورد.برای ایجاد خیز منفی در تیرچه، وقتی جك وسط دهانه را سفت میكنید. از ١ سانتیمتر به بالا دیگر نمیشود سفت كرد. چون دو سر تیرچه از داخل تیر بلند میشود و مجبورید رها كنید و خیز منفی لازم را ندهید كه این كار مساوی است با ترک در گچ و خاک زیر سقف. چیزی كه در گچ و خاک اغلب سقفها قابل رویت است.امكان ویبره زدن بتن تیرچهها به دلیل وجود خرپا و باریك شدن مقطع تیرچه وجود ندارد و آب بتن نیز سریعاً توسط بلوكهای سیمانی جذب شده و كارائی خود را از دست میدهد، در نتیجه بتن تیرچه اغلب كرمو میشود ولی از آنجایی كه این عیب بزرگ مشهود نیست. متاسفانه نادیده گرفته شده و فقط در هنگام زلزله اثر خود را آشكار میكند.در هنگام زلزله بلوكهای سیمانی خرد شده و به همراه گچ و خاک زیر سقف بر سر ساكنان فرو میریزد.استفاده از بلوکهای یونولیتی نیز در ساختمانهای مسكونی از طرف مركز تحقیقات ساختمان به دلایل زیر توصیه نمیشود.
زیانهای زیست محیطی پلی استایرینها از سوی كارشناسان مربوطه تایید شده است زیرا یونولیت از تركیبات نفتی ساخته میشوند و به مرور به مونومرهای آزاد كه سرطانزا هستند تجزیه شده و در محیط پراكنده میشوند.در سقف تیرچه یونولیت فقط قسمت فوقانی یونولیتها را با لایهای از بتن پوشش میدهند ولی در قسمت زیرین فقط گچ و خاک میشود كه مقاومتی در برابر آتش نداشته و در هنگام آتش سوزی یونولیت سقف خیلی سریع شعله ور شده و خطر گسترش آتش سوزی در ساختمان به میزان بسیار زیادی افزایش مییابد زیرا قطعات ۲ متری یونولیت خیلی وقتها در بین واحدها مشترک بوده و آتش سوزی را از یك واحد به واحد دیگر منتقل میكند.در صورت استفاده پلی استایرین كندسوز باز هم از مشتقات نفتی محسوب میشود كه خصوصیات حریق و ایجاد دود خطرناک و سمی ناشی از گرم شدن زیاد را در پی دارد و با توجه به اینكه تاییدی بر ضد آتش بودن این ماده شیمیایی وجود ندارد و به دلیل وجود تركیبات و مشتقات نفتی، پس از اشتعال زایی، گازی سمی و غلیظ به نام سیانید هیدروژن تولید میكند كه این گاز با یك بار دم و بازدم، منجر به فلج شدن ماهیچههای بدن و خفگی میشود.به علت جمع شدگی یونولیت، به مرور زمان سفیدكاری سقف ترک بر میدارد.استفاده از روش تركیبی (بلوک ۱۰ سانتی سیمانی و یونولیت ۲۰ سانتی) هم انتخاب مناسبی نیست زیرا اگر چه خطر آتش سوزی كمتر میشود اما از آنجایی كه مجموع قیمت بلوكهای تركیبی بالا و كاهش وزن آن پایین است از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه نیست.از همه مهمتر اینكه بلوكهای سقفی اعم از سیمانی و یا یونولیتی از مواد معدنی و نفتی كه سرمایه ملی است تهیه شده و مدفون ساختن آن در سقف با توجه به امكان حذف آن، هدر دادن سرمایه ملی محسوب میشود.